Ankara Kitap Kulübü Stoizm Bölüm 2, Doğrudan Düşünüşler
Değerli Kitapseverler,
Mart ayında Ankara Kitap Kulübü olarak, günümüzün yükselen akımlarından Stoizm üzerine yoğun bir okuma ve tartışma sürecini başarıyla tamamladık. Stoacılığın katılımcılarımızdan büyük ilgi görmesi ve talepleri doğrultusunda, “Stoizm Bölüm 2” adı altında kitaplardan bağımsız doğrudan düşünüşler üzerine ikinci bir toplantı planladık.
Bu toplantıda, Stoacılığın temellerini tekrar gözden geçirmek yerine, günümüzdeki pratik kullanımı ve etkisine odaklanacağız. Ayrıca, çağımızın diğer önemli akımlarından biri olan Transhümanizm konusunu da ele alarak, Stoacılık ve Transhümanizm arasındaki bağlantıları ve farkları inceleyeceğiz.
Toplantı Detayları:
Tarih: 29 Mart Cuma Saat: 19.00 Mekan: Hypatia Cafe, Kızılay, Bayındır 2. Sokak, Kocatepe Mahallesi 62/25
Program:
- 19.00 – Akşam Yemeği (Dileyen katılımcılar için)
- 20.00 – Stoizm Bölüm 2: Doğrudan Düşünüşler
- Stoacılığın Günümüzdeki Pratik Kullanımı ve Etkisi
- Stoacılık ve Transhümanizm: Benzerlikler ve Farklılıklar
- Soru-Cevap ve Tartışma
Katılım, kulüp detayları ve toplantı işleyişi hakkında bizlerle iletişime geçerek bilgi alabilirsiniz. Siz de bu keyifli sohbetin bir parçası olun!
📅 Tarih ve Saat: 29 Mart Cuma, Saat 19.00
📍 Mekan: Hypatia Cafe, Kızılay, Bayındır 2. Sokak, Kocatepe Mahallesi 62/25
Not: Toplantımız, birlikte akşam (iftar) yemeğinin ardından başlayacaktır. Dileyen arkadaşlar yemek bölümünde bizlere eşlik edebilir veya sadece toplantı kısmına saat 20.00’de bize katılabilir.
Stoacılık Nedir?
Stoacılık, M.Ö. 3. yüzyılda Kıbrıslı Zenon tarafından Atina’da kurulan bir felsefe ekolüdür. Adını toplandıkları Stoa adı verilen bir binadan alır. Stoacılık, erdemli bir yaşam sürmenin ve mutluluğa ulaşmanın anahtarının evrenin işleyişini anlamak ve ona uygun şekilde davranmak olduğunu savunur.
Stoacı felsefe üç ana disipline ayrılır:
- Fizik: Evrenin doğası ve işleyişi ile ilgilenir.
- Mantık: Düşünmenin ve doğru bilginin nasıl elde edilebileceğinin incelenir.
- Ahlak: Erdemli bir yaşamın nasıl olması gerektiğine dair ilkelerin belirlenir.
Stoacılığın Temel İlkeleri:
- Evrenin Logos ile yönetildiği: Stoacılara göre evren, tanrısal bir akıl (logos) tarafından yönetilir. Bu akıl, evrendeki her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu ve belli bir plana göre işlediğini belirler.
- Erdemli yaşamın mutluluk için gerekli olduğu: Stoacılara göre mutluluğa ulaşmanın tek yolu erdemli bir yaşam sürmektir. Erdem ise bilgelik, cesaret, ölçülülük ve adalet gibi karakter özelliklerini geliştirmeyi gerektirir.
- Dış etkenlerin kontrolümüz dışında olduğu: Stoacılar, dış etkenlerin kontrolümüz dışında olduğunu ve bu etkenler üzerinde endişelenmenin anlamsız olduğunu savunur. Bunun yerine, kontrolümüz altında olan şeylere, yani düşüncelerimize ve eylemlerimize odaklanmamız gerektiğini öğütlerler.
Stoacılığın Günümüzdeki Uygulamaları:
Stoacılık, günümüzde de birçok insan tarafından ilgi görmektedir. Stoacı felsefenin ilkeleri, stres ve kaygı ile başa çıkmak, zorluklar karşısında dayanıklılık göstermek ve daha mutlu bir yaşam sürmek için kullanılabilir.
Stoacılık ilkelerini günlük hayatımıza uygulamak için yapabileceğimiz birkaç şey şunlardır:
- Dikkatimizi kontrol etmeyi öğrenmek: Düşüncelerimizi ve duygularımızı kontrol etmeyi öğrenerek, dış etkenlerin bizi olumsuz etkilemesini engelleyebiliriz.
- Erdemli davranmaya çalışmak: Bilgelik, cesaret, ölçülülük ve adalet gibi erdemleri geliştirmeye çabalayarak, daha iyi bir insan olabiliriz.
- Kabullenmeyi öğrenmek: Kontrolümüz dışında olan şeyleri kabullenmeyi öğrenerek, stresten ve kaygıdan kurtulabiliriz.
Stoacılık, zor zamanlarda bize rehberlik edebilecek ve daha mutlu bir yaşam sürmemize yardımcı olacak güçlü bir felsefedir.
Stoacılık ile ilgili bazı önemli isimler:
- Zenon: Stoacılık felsefesinin kurucusu.
- Kleanthis: Zenon’un öğrencisi ve Stoacılık felsefesinin ikinci başkanı.
- Chrysippus: Stoacılık felsefesinin üçüncü başkanı ve en önemli temsilcilerinden biri.
- Seneca: Romalı devlet adamı ve Stoacı filozof.
- Epiktetos: Romalı köle ve Stoacı filozof.
- Marcus Aurelius: Roma İmparatoru ve Stoacı filozof.
Stoizm ile Çelişen Düşünce Akımları
Epikürcülük:
- Stoacılar, erdemli bir yaşamın keyif ve mutluluktan daha önemli olduğunu savunurken, Epikürcüler zevk ve mutluluğu yaşamın en yüksek amacı olarak görürler.
- Stoacılar duyguları bastırmayı savunurken, Epikürcüler duyguların doğal ve kabul edilmesi gereken bir şey olduğunu savunur.
Hedonizm:
- Stoacılar, erdemli bir yaşamın maddi zevklerden ve arzulardan uzak durmayı gerektirdiğini savunurken, Hedonistler zevk ve haz peşinde koşmanın yaşamın en önemli amacı olduğunu savunur.
Septisizm:
- Stoacılar, doğru bilgiye ve evrensel bir ahlak yasasına inanırken, Septikler bilginin imkansız olduğunu ve ahlakın göreceli olduğunu savunur.
Nihilizm:
- Stoacılar yaşamın anlamı ve amacı olduğunu savunurken, Nihilistler yaşamın anlamsız ve amaçsız olduğunu savunur.
Determinizm:
- Stoacılar evrenin deterministik olduğunu, yani her şeyin önceden belirlenmiş olduğunu savunurken, bazı felsefi akımlar özgür iradeye inanır ve insanların kendi kaderlerini kontrol edebileceğini savunur.
Teizm:
- Stoacılar evrenin tanrısal bir akıl tarafından yönetildiğini savunurken, bazı felsefi akımlar tanrının varlığını reddeder veya tanrının evrenin işleyişine müdahale etmediğini savunur.
Materyalizm:
- Stoacılar evrenin hem maddi hem de tinsel bir boyuta sahip olduğunu savunurken, Materyalistler evrenin sadece maddeden oluştuğunu savunur.
Stoacılığın çeliştiği düşünce akımları bunlarla sınırlı değildir. Stoacılık, temel prensipleri ve bakış açısı nedeniyle birçok farklı felsefi görüşle karşı karşıya gelmektedir. Farklı felsefi görüşleri anlamak ve karşılaştırmak, kendi felsefi görüşlerinizi geliştirmek için önemlidir.
Eleştirel Yönler
Stoacılık, birçok açıdan faydalı bir felsefe olmasına rağmen, bazı olumsuz ve eleştirel yönleri de bulunmaktadır. Bu yönlerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Duygulara Karşı Aşırı Mesafeli Tutum: Stoacılık, duyguların kontrol altına alınması ve bastırılması gerektiğini savunur. Bu durum, bazı durumlarda duygusal körelmeye ve insan ilişkilerinde soğukluğa yol açabilir.
2. Kaderciliğe Yatkınlık: Stoacılık, her şeyin evrensel bir plana göre gerçekleştiğini ve insan iradesinin sınırlı olduğunu savunur. Bu durum, bazı kişilerde pasifliğe ve çabalamama eğilimine yol açabilir.
3. Elit Bir Felsefe Olma Riski: Stoacılık, felsefi kavramları ve ilkeleri anlamak için belli bir eğitim ve entelektüel birikim gerektirmektedir. Bu durum, Stoacılığı geniş kitleler için erişilemez bir felsefe haline getirebilir.
4. Somut Çözümlerin Yetersizliği: Stoacılık, genel ilkeler ve tavsiyeler sunmasına karşın, günlük hayatta karşılaşılan somut problemlere çözümler sunmakta eksik kalabilir.
5. Bireysellik ve Özgürlük Kavramlarının Zayıflığı: Stoacılık, evrensel akla ve plana odaklanması nedeniyle, bireysellik ve özgürlük kavramlarını yeterince geliştirmeyebilir.
6. Stoacılık felsefesinin bazı yönleri modern bilim ve psikoloji ile çelişmektedir. Örneğin, Stoacılar duyguların tamamen kontrol edilebileceğini savunurken, modern psikoloji duyguların insan doğasının bir parçası olduğunu ve tamamen bastırılamayacağını göstermektedir.
Stoacılık felsefesinin eleştirisi:
Stoacılık felsefesi yüzyıllar boyunca birçok filozof tarafından eleştirilmiştir. Eleştirilerin bazıları şunlardır:
- Stoacılığın duygulara karşı aşırı mesafeli tutumu, insan doğasına aykırıdır ve duygusal körelmeye yol açabilir.
- Stoacılığın kadercilik anlayışı, insan iradesini ve özgürlüğünü yok sayar.
- Stoacılık felsefesi soyut ve pratikten uzaktır. Günlük yaşamın problemlerine çözüm sunmaz.
- Stoacılık felsefesi erkek egemen bir bakış açısına sahiptir ve kadınları ikinci plana iter.
Son yıllarda Stoacılık felsefesine olan ilginin artmasının birçok sebebi bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Anksiyete ve Stres ile Başa Çıkma: Modern yaşamın hızlı temposu ve getirdiği stres, birçok insan için anksiyete ve depresyon gibi problemlere yol açmaktadır. Stoacılık felsefesi, bu problemlerle başa çıkmak için pratik araçlar ve tavsiyeler sunmaktadır.
2. Modern Bilim ile Uyumlu Olması: Stoacılık felsefesinin temel ilkelerinden biri, evrenin logos ile yönetildiği fikridir. Bu fikir, modern bilimdeki determinizm ve evrenin işleyişine dair kavramlarla uyumludur.
3. Bireysel Sorumluluk ve Güçlendirme: Stoacılık felsefesi, bireysel sorumluluğa ve güce odaklanır. Bu da, insanların kendi hayatlarının kontrolünü ele almalarına ve daha mutlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.
4. Popüler Kültürün Etkisi: Stoacılık felsefesinin popüler yazarlar ve düşünürler tarafından ele alınması ve yaygınlaştırılması, bu felsefeye olan ilginin artmasına katkıda bulunmuştur.
5. Hayatın Anlamı ve Amaç Arayışı: Modern insan, maddi refahın ötesinde, hayatın anlamı ve amacı üzerine daha fazla düşünmeye başlamıştır. Stoacılık felsefesi, bu arayışa cevap verebilecek bir çerçeve sunmaktadır.
6. Dijitalleşmenin Etkisi: Dijitalleşmenin artması ve sosyal medyanın yaygınlaşması, insanların gerçek hayattan kopmasına ve yalnızlaşmasına yol açmaktadır. Stoacılık felsefesi, bu problemlere karşı bir çözüm sunarak, insanların iç huzuru ve mutluluğu kendi içlerinde bulmalarına yardımcı olabilir.
Stoacı Felsefenin Temel Metinleri:
- Meditasyonlar – Marcus Aurelius (İmparator Marcus Aurelius’un Kendi Kendine Düşünceleri)
- Sohbetler – Epictetus (Epiktetos’un Sohbetleri)
- Mektuplar – Seneca (Seneca’nın Mektupları)
- El Kitabı – Epictetus (Epiktetos’un El Kitabı)
Modern Stoacı Felsefe Kitapları:
- Uygulayan Stoacı – Ward Farnsworth
- Modern Stoacılık: Erdemli Bir Yaşam Sürmek İçin Bir Rehber – William Irvine
- Mutluluk Projesi – Gretchen Rubin
- Stoacı Meydan Okuyuşu – William Irvine
- Stoacılık: Güçlü ve Mutlu Bir Yaşam İçin Antik Bilgelik – Ryan Holiday
- Stoacılık: Sakin Bir Zihin ve Güçlü Bir Ruh İçin Antik Bir Rehber – Massimo Pigliucci
- Stoacı Olmak: Hayatın Zorluklarına Karşı Dirençli Olmak İçin Antik Bir Felsefe – John Sellars
- Stoacılık: Günlük Yaşama Uygulamak İçin Pratik Bir Rehber – Donald Robertson
- Stoacıların El Kitabı – Christopher Gill
Stoacı Felsefe Üzerine Diğer Kitaplar:
- Stoacılık Tarihi – Brad Inwood
- Stoacılık: Çok Kısa Bir Giriş – Brad Inwood
- Stoacılar ve Politika – Malcolm Schofield
- Stoacılık ve Duygular – R. J. Hankinson
- Stoacılık ve Bilim – Brad Inwood
- Stoacılık ve Erdem Etiği – David Sedley
- Stoacılık ve Metafizik – John Cooper
- Stoacılık ve Epistemoloji – Jonathan Barnes
- Stoacılık ve Mantık – Michael Frede
Stoacı Felsefe Üzerine Türkçe Kitaplar:
- Stoacılık: Erdemli ve Mutlu Bir Yaşam Felsefesi – Bülent Duman
- Stoacılık: Antik Çağlardan Günümüze Erdemli Yaşamın İzinde – Ayşe Güneş
- Stoacılık: Hayatın Zorluklarına Karşı Dirençli Olmak İçin Antik Bir Felsefe – John Sellars (Türkçe Çeviri)
- Stoacılık: Sakin Bir Zihin ve Güçlü Bir Ruh İçin Antik Bir Rehber – Massimo Pigliucci (Türkçe Çeviri)
- Stoacıların El Kitabı – Christopher Gill (Türkçe Çeviri)
Transhümanizm Nedir?
Transhümanizm, insanlığın biyolojik ve teknolojik sınırlarını aşarak, insan kapasitesini ve potansiyelini geliştirmeyi amaçlayan bir felsefi ve entelektüel harekettir. Bu akım, insanın evrimsel sürecinin sonu olmadığını ve teknolojinin yardımıyla daha gelişmiş bir varlık türüne dönüşebileceğini savunur.
Transhümanizmin Temel Hedefleri:
- Yaşam süresini önemli ölçüde uzatmak ve yaşlanmayı yenmek.
- Hastalıkları ve engelleri ortadan kaldırmak.
- İnsan zekasını ve bilişsel yeteneklerini geliştirmek.
- Yeni duyular ve bedensel kapasiteler geliştirmek.
- Teknolojinin yardımıyla insanlığın potansiyelini en üst düzeye çıkarmak.
Transhümanizmi Destekleyen Fikirler:
- Teknolojik ilerlemenin insanlığın ilerlemesi için gerekli olduğuna inanç.
- İnsanın potansiyelinin sınırsız olduğuna ve geliştirilmesi gerektiğine inanç.
- Bilim ve teknolojinin etik bir şekilde kullanılması gerektiğine inanç.
Transhümanizme Karşı Görüşler:
- Teknolojinin insanlığın kontrolünü ele geçirebileceğine dair endişeler.
- Transhümanizmin insan doğasını bozacağına dair endişeler.
- Transhümanizmin sadece seçkin bir azınlık tarafından erişilebilen bir ayrıcalık olacağına dair endişeler.
Transhümanizmle İlgili Önemli Konular:
- Yapay zeka
- Biyoteknoloji
- Nanoteknoloji
- Gen tedavisi
- Nöroteknoloji
- Uzay kolonizasyonu
Transhümanizm için Temel Kitap Önerileri
Genel Bakış:
- Transhümanizm: Bir Giriş – Nick Bostrom (2005)
- Transhümanizm: Gelecek Hakkında Bir Düşünme Yoludur – Zoltan Istvan (2014)
- Posthuman: Bedenin Sonrası – Rosi Braidotti (2013)
Tarih ve Felsefe:
- Transhümanizmin Tarihi – David J. Chalmers (2016)
- Teknolojinin Geleceği – Martin Heidegger (1977)
- Özgürlük ve Ölümsüzlük – Francis Fukuyama (2018)
Bilim ve Teknoloji:
- Homo Deus: Yarının Kısa Bir Tarihi – Yuval Noah Harari (2015)
- Yapay Zeka Devrimi – Ray Kurzweil (2012)
- Gentech: Biyoteknolojinin Geleceği – Jack Bostrom (2008)
Etik ve Politika:
- Transhümanizmin Etik Boyutu – James Hughes (2004)
- Gelişmiş Varlıkların Ahlakı – John Harris (2011)
- Transhümanizm ve Adalet – Anders Sandberg (2018)
Not: Bu liste sadece bir başlangıç noktasıdır. Transhümanizm hakkında daha fazla kitap okumak için internette ve kütüphanelerde araştırma yapabilirsiniz.
Kulübümüze katılmak ve işleyiş ile alakalı bilgi almak için instagram hesabımızdan bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
InstagramBizi Takip Edin!
🔗 https://www.ankarakitapkulubu.com
🔗 https://1000kitap.com/ankarakitapkulubu06
🔗 https://www.youtube.com/@ankarakitapkulubu
🔗 https://twitter.com/ankarakitap
Stoa felsefesi hakkında kısa ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Elinize sağlık 👏👏👏